Historia gminy

Kniha

Pierwsza pisemna wzmianka o Karlovicach pochodzi z 1514 lub z 1543 roku. W 1541 roku na Zamku Praskim spłonęły księgi ziemskie, szybko jednak wznowiono ich prowadzenie i w kolejnych latach uzupełniano utracone zapisy. I w 1543 roku powtórnie sporządzono wpis o posiadłości Hrubá Skála. Pierwszy wpis pochodził z 28 lipca 1514 roku i dokonał go Jan Svojanovský z Boskovic, który zmuszony był z powodu długów do sprzedaży całej posiadłości hruboskalskiej. Na liście zamków, pałaców, twierdz, miast i miasteczek, wsi i innych dóbr, które były przedmiotem sprzedaży, wymienione są także wsi Radvanovice, Karlovka (Karlovice), Svatoňovice i Roudný. Jeden z nabywców części posiadłości Hrubá Skála, Zikmund Smiřický ze Smiřic, kupił od braci Jana i Bernarda von Wallensteinów ich udziały zapisane w długu przez Jana Svojanovskiego z Boskovic, a pozostałą część w 1518 roku od Radoslava Beřkovskiego ze Šebířova. Do 1524 roku stopniowo zgromadził w swoim posiadaniu wszystkie dobra przynależące do zamku Hrubá Skála. Przez cały kolejny wiek posiadaczami tej posiadłości byli potomkowie Zikmunda Smiřickiego.

Historia miejsca sięga jednak dalej aniżeli pierwsze wzmianki z 1514 roku. Na tym terenie była dawniej wieś Přáslavice. Wzmiankowana jest w źródłach historycznych po raz pierwszy w 1352 roku w rejestrach dziesięciny papieskiej. Do dnia dzisiejszego zachował się świadek tamtych czasów – kościół pw. św. Jerzego. Początkowo gotycki kościół parafialny po raz pierwszy wzmiankowany jest w 1358 roku, gdy do miejscowej parafii przybył ksiądz służący do tej pory w Přepeřach. Wieś wyludniła się i przestała istnieć w XV wieku, co było spowodowane działaniami wojennymi (wojny husyckie), epidemią (dżuma) i zbiegiem innych tego typu zdarzeń. Opinie, że przyczyniła się do tego władza zwierzchnia, są mało wiarygodne, ponieważ ziemia, której nie ma kto uprawiać, nie przynosi żadnych korzyści. A podstawowym elementem systemu finansowego był właśnie poddany i korzystano z wielu środków prawnych, by ograniczyć jego swobodne poruszanie się i utrzymać jego "przywiązanie" do ziemi. Nie ma zatem sensu twierdzenie, że władza zwierzchnia celowo pozbawiała się źródeł dochodów – przez całe średniowiecze niczym niewidoczna czerwona nić ciągnie się trwałe dążenie do podnoszenia rentowności posiadłości. Ograniczanie liczby poddanych nie sprzyjało jednak takim działaniom. Przyczyn zaniku miejscowości należy szukać indziej.

Losy posiadłości hruboskalskiej podzieliły wsie Karlovice, Radvánovice, Roudný i Svatoňovice po tym, jak po bitwie na Białej Górze zostały skonfiskowane Albrechtowi Janowi Smiřickiemu ze Smiřic, najmłodszemu synowi wymienionego wyżej Zikmunda. Albrecht Jan wprawdzie zmarł w 1618 roku, ale mimo tego, jako ważny przedstawiciel powstańców, został przez komisję konfiskacyjną dnia 26 kwietnia 1621 roku pozbawiony majątku i czci. Na liście skonfiskowanych majątków jest także posiadłość Skály (Hrubá Skála), przy której są wzmiankowane wsi Radvanovice, Svatoňovice i Roudné, tak jak je w 1514 roku zdobył Zikmund ze Smiřic od Zikmunda ze Šebířova. Pozbawiony majątku Albrecht Jan Smiřický był współwłaścicielem dóbr wraz ze swoim starszym bratem Jindřichem Janem, cierpiącym na obłąkanie. O odzyskanie skonfiskowanego majątku starała się Markéta Salomena Smiřická, wdowa po Jindřichu Slavacie z Chlumu a Košumberka, która opiekowała się chorym Jindřichem Janem. Spór, jaki prowadziła przeciwko roszczeniom Albrechta Wallensteina, zakończył się decyzją cesarza z 16 września 1622 roku, który ustanowił Albrechta Wallensteina opiekunem Jindřicha Jana Smiřického i dziedzicem dóbr na ustalonych warunkach. Jako opiekun kupił on w 1623 roku dobra Semily, Návarov, Skály i Trosky, Kumburk, Hořice, Český Dub oraz Frýdštejn.

| Hlavní stránka |